sábado, 7 de xuño de 2014

O CAMALEÓN QUE NON SABÍA DE QUE COR SE HABÍA PÓR de AUGUSTO MONTERROSO

O CAMALEÓN QUE FINALMENTE NON SABÍA DE QUE COR PORSE
[Fábula. Texto completo.]
Augusto Monterroso


Nun país moi remoto, en plena Selva, presentouse fai moitos anos un tempo malo no que o
Camaleón, a quen lle dera pola política, entrou nun estado de total desconcerto, pois os 
outros animais, asesorados pola Raposa, enteiráronse das súas artimañas e comezaron a 
contrarrestalas levando día e noite nos petos xogos de diversos vidros de cores para 
combater a súa ambigüidade e hipocrisía, de maneira que cando el estaba morado e por 
calquera circunstancia do momento necesitaba volverse, digamos azul, sacaban 
rapidamente un vidro vermello a través do cal o vían, e para eles continuaba sendo o 
mesmo Camaleón morado, aínda que se conducira coma Camaleón azul; e cando estaba 
vermello e por motivacións especiais volvíase alaranxado, empregaban o vidro 
correspondente e o seguían vendo tal cal.

Isto só en canto as cores primarias, pois o método xeralizouse tanto que co tempo non 
había xa quen non levara consigo un equipo completo de vidros para aqueles casos nos que
o mañoso tornábase simplemente agrisado, ou verdiazul, ou de  calquera cor máis 
ou menos indefinida, para dar coa cal eran necesarias tres, catro ou cinco superposicións de vidros.

Pero o bo foi que o Camaleón, considerando que todos eran da súa condición, adoptou 
tamén o sistema.

Entón era cousa de velos a todos nas rúas sacando e alternando vidros a medida que 
cambiaban de cores, segundo o clima político ou as opinións políticas prevalecentes ese día
da semana ou a esa hora do día ou da noite.

Como é doado comprender, isto converteuse nunha especie de perigosa confusión das 
linguas; pero pronto os máis listos déronse  conta de que aquilo sería a ruína xeral se 
non se regramentaba dalgunha maneira, a menos de que todos estiveran dispostos a ser 
cegados e perdidos definitivamente polos deuses, e restableceron a orde.

Ademáis do estatuído polo Regramento que se redactou con esa fin, o dereito 
consuetudinario fixou pola súa parte regras de refinada urbanidade, según as cales, se 
algún carecera dun vidro de determinada cor urxente para se disfrazar ou para descubrir a 
verdadeira cor dalguén, podía recorrer inclusive aos seus propios inimigos para que llo 
prestaran, de acordo coa súa necesidade do momento, coma sucedía entre as nacións máis
civilizadas.

Só o León que polo entón era o Presidente da Selva ría duns e doutros, aínda que as veces 
socarronamente xogaba tamén un pouco ao seu, por divertirse.
Desa época ven o ditode que 

todo Camaleón é según a cor 
do vidro co que se mira.


Traducido por Eva






EL CAMALEÓN QUE NO SABÍA DE QUE COLOR PONERSE 
[Fábula. Texto completo.]
Augusto Monterroso

En un país muy remoto, en plena Selva, se presentó hace muchos años un tiempo malo en 
el que el Camaleón, a quien le había dado por la política, entró en un estado de total 
desconcierto, pues los otros animales, asesorados por la Zorra, se habían enterado de sus 
artimañas y empezaron a contrarrestarlas llevando día y noche en los bolsillos juegos de 
diversos vidrios de colores para combatir su ambigüedad e hipocresía, de manera que 
cuando él estaba morado y por cualquier circunstancia del momento necesitaba volverse, 
digamos, azul, sacaban rápidamente un cristal rojo a través del cual lo veían, y para ellos 
continuaba siendo el mismo Camaleón morado, aunque se condujera como Camaleón azul;
y cuando estaba rojo y por motivaciones especiales se volvía anaranjado, usaban el cristal 
correspondiente y lo seguían viendo tal cual.
Esto sólo en cuanto a los colores primarios, pues el método se generalizó tanto que con el
tiempo no había ya quien no llevara consigo un equipo completo de cristales para aquellos
casos en que el mañoso se tornaba simplemente grisáceo, o verdiazul, o de cualquier color
más o menos indefinido, para dar el cual eran necesarias tres, cuatro o cinco
superposiciones de cristales.
Pero lo bueno fue que el Camaleón, considerando que todos eran de su condición, adoptó
también el sistema.
Entonces era cosa de verlos a todos en las calles sacando y alternando cristales a medida
que cambiaban de colores, según el clima político o las opiniones políticas prevalecientes
ese día de la semana o a esa hora del día o de la noche.
Como es fácil comprender, esto se convirtió en una especie de peligrosa confusión de las
lenguas; pero pronto los más listos se dieron cuenta de que aquello sería la ruina general si
no se reglamentaba de alguna manera, a menos de que todos estuvieran dispuestos a ser
cegados y perdidos definitivamente por los dioses, y restablecieron el orden.
Además de lo estatuido por el Reglamento que se redactó con ese fin, el derecho
consuetudinario fijó por su parte reglas de refinada urbanidad, según las cuales, si alguno
carecía de un vidrio de determinado color urgente para disfrazarse o para descubrir el
verdadero color de alguien, podía recurrir inclusive a sus propios enemigos para que se lo
prestaran, de acuerdo con su necesidad del momento, como sucedía entre las naciones
más civilizadas.
Sólo el León que por entonces era el Presidente de la Selva se reía de unos y de otros,
aunque a veces socarronamente jugaba también un poco a lo suyo, por divertirse.
De esa época viene el dicho de que

todo Camaleón es según el color
del cristal con que se mira.

Ningún comentario: