sábado, 7 de xuño de 2014

A NOITE DOS FEOS de MARIO BENEDETTI


A noite dos feos

1
Ambos os dous somos feos. Nin sequera vulgarmente feos. Ela ten un pómulo afundido. Dende os oito anos, cando lle fixeron a operación. A miña noxenta marca xunto á boca vén dunha queimadura feroz, acontecida a comezos da miña adolescencia. Tampouco puiden dicirse que teñamos ollos tenros, esa sorte de faros de xustificación polos que ás veces os horribles conseguen arrimarse á beleza. Non, de ningún modo. Tanto os dela coma os meus son ollos de resentimento, que só reflicten a pouca ou ningunha resignación con que enfrontamos o noso infortunio. Quizais iso nos unise. Talvez unido non sexa a palabra máis apropiada. Refírome ao odio implacable que cada un de nós sente polo seu propio rostro.
Coñecémonos á entrada do cine, facendo cola para ver na pantalla dous fermosos calquera. Alí foi onde por primeira vez nos examinamos sen simpatía pero con escura solidariedade; alí foi onde rexistramos, xa dende a primeira ollada, as nosas respectivas soidades. Na cola todos estaban de dous, pero ademais eran auténticas parellas: esposos, noivos, amantes, abueliños, vaia saber un. Todos- da man ou do brazo- tiñan a alguén. Só ela e eu tiñamos as mans soltas e crispadas.
Mirámonos as respectivas fealdades con detemento, con insolencia, sen curiosidade. Percorrín a fenda do seu pómulo coa garantía de desenvoltura que me outorgaba a miña meixela encollida. Ela non se ruborizou. Gustoume que fose dura, que devolvese a miña inspección cunha ollada minuciosa á zona lisa, brillante, sen barba, da miña vella queimadura.
Por fin entramos. Sentámonos en filas distintas, pero contiguas. Ela non podía mirarme, pero eu, aínda na penumbra, podía distinguir a súa caluga de pelos louros, a súa orella fresca ben formada. Era a orella do seu lado normal.
Durante unha hora e corenta minutos admiramos as respectivas belezas do rudo heroe e a suave heroína. Polo menos eu fun sempre capaz de admirar o lindo. A miña animadversión resérvoa para o meu rostro e ás veces para Deus. Tamén para o rostro doutros feos, doutros espantallos. Quizais debería sentir piedade, pero non podo. A verdade é que son algo así como espellos. Ás veces pregúntome que sorte tería corrido o mito se Narciso tivese tido un pómulo afundido, ou o ácido lle tivese queimado a meixela, ou lle faltase medio nariz, ou tivese unha costura na fronte.
Espereina á saída. Camiñei uns metros xunto a ela, e logo faleille. Cando se detivo e me mirou, tiven a impresión de que vacilaba. Inviteina a que charlásemos un anaco nun café ou unha confeitaría. De pronto aceptou.
A confeitaría estaba chea, pero nese momento desocupouse unha mesa. A medida que pasabamos entre a xente, quedaban ás nosas costas os sinais, os xestos de asombro. As miñas antenas están particularmente adestradas para captar esa curiosidade enfermiza, ese inconsciente sadismo dos que ten un rostro corrente, milagrosamente simétrico. Pero esta vez nin sequera era necesaria a miña adestrada intuición, xa que os meus oídos alcanzaban para rexistrar murmurios, tusidiños, falsas carrasperas. Un rostro horrible e illado ten evidentemente o seu interese; pero dúas fealdades xuntas constitúen en si mesma un espectáculo maior, pouco menos que coordinado; algo que se debe mirar en compañía, xunto a un deses ben parecidos cos que merece compartirse o mundo.
Sentámonos, pedimos dous xeados, e ela tivo coraxe (iso tamén me gustou) para sacar do bolso o seu espelliño e arranxarse o pelo. O seu lindo pelo.
" Que está a pensar? ", preguntei.
Ela gardou o espello e sorriu. O pozo da meixela cambiou de forma.
"Un lugar común", dixo. "Tal para cal ".
Falamos longamente. Á hora e media houbo que pedir dous cafés para xustificar a prolongada permanencia. De pronto decateime cunha franqueza tan ferinte que ameazaba traspasar a sinceridade e converterse de que tanto ela coma eu estabamos a falar nun case equivalente da hipocrisía. Decidín tirarme a fondo.
"Vostede séntese excluída do mundo, verdade? "
"Si", dixo, aínda mirándome.
"Vostede admira os fermosos, aos normais. Vostede quixera ter un rostro tan equilibrado como esa rapariga que esta á súa dereita, a pesar de que vostede é intelixente, e vostede, a xulgar pola súa risa, irremisiblemente estúpida. "
"Si. "
Por primeira vez non puido soster a miña mirada.
"Eu tamén quixera iso. Pero hai unha posibilidade, sabe?, de que vostede e eu cheguemos a algo. "
" Algo como que? "
"Como querernos, caramba. Ou simplemente conxeniar. Chámea como queira, pero hai unha posibilidade. "
Ela puxo cara de non. Non quería concibir esperanzas.
"Prométame non tomar como un chalado. "
"Prometo. "
"A posibilidade é meternos na noite. Na noite íntegra. No escuro total. Enténdeme? "
"Non. "
"! Ten que entenderme! O escuro total. Onde vostede non me vexa, onde eu non a vexa. O seu corpo é lindo, ¿non o sabía? "
Ruborizouse, e a fenda da meixela volveuse subitamente escarlata.
"Vivo só, nun apartamento, e queda preto"
Levantou a cabeza e agora si me mirou preguntándome, descubrindo sobre min, tratando desesperadamente de chegar a un diagnóstico.
"Imos", dixo.

2
Non só apaguei a luz senón que ademais corrín a dobre cortina. Ao meu lado ela respiraba. E non era unha respiración afanosa. Non quixo que a axudase a espirse.
Eu non vía nada, nada. Pero igual puiden decatarme de que agora estaba inmóbil, á espera. Estirei cautelosamente unha man, ata achar o seu peito. O meu tacto transmitiume unha versión estimulante, poderosa. Así vin o seu ventre, o seu sexo. As súas mans tamén me viron.
Nese instante comprendín que debía arrancarme (e arrancala) daquela mentira que eu mesmo fabricara. Ou intentado fabricar. Foi como un lóstrego. Non eramos iso. Non eramos iso. Tiven que recorrer a todas as miñas reservas de coraxe, pero fíxeno. A miña man ascendeu lentamente ata o seu rostro, encontrou o suco de horror, e empezou unha lenta, convincente e convencida caricia. En realidade os meus dedos ( ao principio un pouco trementes, logo progresivamente serenos) pasaron moitas veces sobre as súas bágoas.
Entón, cando eu menos o esperaba, a súa man tamén chegou á miña cara, e pasou e repasou o costurón e o pelello liso, esa illa sen barba da miña marca sinistra.
Choramos ata a alba. Desgraciados, felices. Logo levanteime e descorrín a cortina dobre. FIN

Traducido por Paula L








La noche de los feos
1
Ambos somos feos. Ni siquiera vulgarmente feos. Ella tiene un pómulo hundido. Desde los ocho años, cuando le hicieron la operación. Mi asquerosa marca junto a la boca viene de una quemadura feroz, ocurrida a comienzos de mi adolescencia. Tampoco puede decirse que tengamos ojos tiernos, esa suerte de faros de justificación por los que a veces los horribles consiguen arrimarse a la belleza. No, de ningún modo. Tanto los de ella como los míos son ojos de resentimiento, que sólo reflejan la poca o ninguna resignación con que enfrentamos nuestro infortunio. Quizá eso nos haya unido. Tal vez unido no sea la palabra más apropiada. Me refiero al odio implacable que cada uno de nosotros siente por su propio rostro.
Nos conocimos a la entrada del cine, haciendo cola para ver en la pantalla a dos hermosos cualesquiera. Allí fue donde por primera vez nos examinamos sin simpatía pero con oscura solidaridad; allí fue donde registramos, ya desde la primera ojeada, nuestras respectivas soledades. En la cola todos estaban de dos, pero además eran auténticas parejas: esposos, novios, amantes, abuelitos, vaya uno a saber. Todos- de la mano o del brazo- tenían a alguien. Sólo ella y yo teníamos las manos sueltas y crispadas.
Nos miramos las respectivas fealdades con detenimiento, con insolencia, sin curiosidad. Recorrí la hendidura de su pómulo con la garantía de desparpajo que me otorgaba mi mejilla encogida. Ella no se sonrojó. Me gustó que fuera dura, que devolviera mi inspección con una ojeada minuciosa a la zona lisa, brillante, sin barba, de mi vieja quemadura.
Por fin entramos. Nos sentamos en filas distintas, pero contiguas. Ella no podía mirarme, pero yo, aun en la penumbra, podía distinguir su nuca de pelos rubios, su oreja fresca bien formada. Era la oreja de su lado normal.
Durante una hora y cuarenta minutos admiramos las respectivas bellezas del rudo héroe y la suave heroína. Por lo menos yo he sido siempre capaz de admirar lo lindo. Mi animadversión la reservo para mi rostro y a veces para Dios. También para el rostro de otros feos, de otros espantajos. Quizá debería sentir piedad, pero no puedo. La verdad es que son algo así como espejos. A veces me pregunto qué suerte habría corrido el mito si Narciso hubiera tenido un pómulo hundido, o el ácido le hubiera quemado la mejilla, o le faltara media nariz, o tuviera una costura en la frente.
La esperé a la salida. Caminé unos metros junto a ella, y luego le hablé. Cuando se detuvo y me miró, tuve la impresión de que vacilaba. La invité a que charláramos un rato en un café o una confitería. De pronto aceptó.
La confitería estaba llena, pero en ese momento se desocupó una mesa. A medida que pasábamos entre la gente, quedaban nuestras espaldas las señas, los gestos de asombro. Mis antenas están particularmente adiestradas para captar esa curiosidad enfermiza, ese inconsciente sadismo de los que tiene un rostro corriente, milagrosamente simétrico. Pero esta vez ni siquiera era necesaria mi adiestrada intuición, ya que mis oídos alcanzaban para registrar murmullos, tosecitas, falsas carrasperas. Un rostro horrible y aislado tiene evidentemente su interés; pero dos fealdades juntas constituyen en sí misma un espectáculo mayor, poco menos que coordinado; algo que se debe mirar en compañía, junto a uno de esos bien parecidos con quienes merece compartirse el mundo.
Nos sentamos, pedimos dos helados, y ella tuvo coraje (eso también me gusto) para sacar del bolso su espejito y arreglarse el pelo. Su lindo pelo.
“¿Qué está pensando?”,  pregunté.
Ella guardó el espejo y sonrió. El pozo de la mejilla cambió de forma.
“Un lugar común”, dijo. “Tal para cual”.
Hablamos largamente. A la hora y media hubo que pedir dos cafés para justificar la prolongada permanencia. De pronto me di cuenta de que tanto ella como yo estábamos hablando con una franqueza tan hiriente que amenazaba traspasar la sinceridad y convertirse en un casi equivalente de la hipocresía. Decidí tirarme a fondo.
“Usted se siente excluida del mundo, ¿verdad?”
“Sí”, dijo, todavía mirándome.
“Usted admira a los hermosos, a los normales. Usted quisiera tener un rostro tan equilibrado como esa muchachita que ésta a su derecha, a pesar de que usted es inteligente, y ella, a juzgar por su risa, irremisiblemente estúpida.”
“Sí.”
Por primera vez no pudo sostener mi mirada.
“Yo también quisiera eso. Pero hay una posibilidad, ¿sabe?, de que usted y yo lleguemos a algo.”
“¿Algo cómo qué?”
“Como querernos, caramba. O simplemente congeniar. Llámela como quiera, pero hay una posibilidad.”
Ella frunció el ceño. No quería concebir esperanzas.
“Prométame no tomarme como un chiflado.”
“Prometo.”
“La posibilidad es meternos en la noche. En la noche íntegra. En lo oscuro total. ¿Me entiende?”
“No.”
“! Tiene que entenderme! Lo oscuro total. Donde usted no me vea, donde yo no la vea. Su cuerpo es lindo, ¿no lo sabía?”
Se sonrojó, y la hendidura de la mejilla se volvió súbitamente escarlata.
“Vivo solo, en un apartamento, y queda cerca”
Levantó la cabeza y ahora sí me miró preguntándome, averiguando sobre mí, tratando desesperadamente de llegar a un diagnóstico.
“Vamos”, dijo.
2
No sólo apagué la luz sino que además corrí la doble cortina. A mi lado ella respiraba. Y no era una respiración afanosa. No quiso que la ayudara a desvestirse.
Yo no veía nada, nada. Pero igual pude darme cuenta de que ahora estaba inmóvil, a la espera. Estiré cautelosamente una mano, hasta hallar su pecho. Mi tacto me transmitió una versión estimulante,  poderosa.  Así vi su vientre, su sexo. Sus manos también me vieron.
En ese instante comprendí que debía arrancarme (y arrancarla) de aquella mentira que yo mismo había fabricado. O intentado fabricar. Fue como un relámpago. No éramos eso. No éramos eso. Tuve que recurrir a todas mis reservas de coraje, pero lo hice. Mi mano ascendió lentamente hasta su rostro, encontró el surco de horror, y empezó una lenta, convincente y convencida caricia. En realidad mis dedos ( al principio un poco temblorosos, luego progresivamente serenos) pasaron muchas veces sobre sus lágrimas.
Entonces , cuando yo menos lo esperaba, su mano también llegó a mi cara, y pasó y repasó el costurón y el pellejo liso, esa isla sin barba de mi marca siniestra.
Lloramos hasta el alba. Desgraciados, felices. Luego me levanté y descorrí la cortina doble.  FIN

O OUTRO EU de MARIO BENEDETTI



O outro eu




Tratábase dun rapaz corrente: nos pantalóns formábanselle xeonlleiras, lía historietas, facía ruído cando comía, metía os dedos ao nariz, roncaba na sesta, chamábase Armando. Corrente en todo menos nunha cousa: tiña Outro Eu.

O Outro Eu usaba certa poesía na mirada, namorábase das actrices, mentía cautelosamente, emocionábase nos atardeceres. Ao rapaz preocupáballe moito o seu Outro Eu e facíalle sentirse incómodo fronte aos seus amigos. Por outra parte o Outro Eu era melancólico, e debido a iso, Armando non podía ser tan vulgar como era o seu desexo.

Unha tarde Armando chegou canso do traballo, quitou os zapatos, moveu lentamente os dedos dos pés e acendeu a radio. Na radio estaba Mozart, pero o rapaz durmiuse. Cando espertou o Outro Eu choraba con desconsolo. No primeiro momento, o rapaz non soubo que facer, pero despois refíxose e insultou concienciudamente o Outro Eu. Este non dixo nada, pero á mañá seguinte suicidárase.

Ao principio a morte do Outro Eu foi un rudo golpe para o pobre Armando, pero deseguida pensou que agora si podería ser enteiramente vulgar. Ese pensamento reconfortouno.

Só levaba cinco días de loito, cando saíu á rúa co propósito de lucir a súa nova e completa vulgaridade. Dende lonxe viu que se achegaban os seus amigos. Iso encheuno de felicidade e inmediatamente estalou en risadas.

Non obstante, cando pasaron xunto a el, eles non notaron a súa presenza. Para peor de males, o rapaz alcanzou a escoitar que comentaban: «Pobre Armando. E pensar que parecía tan forte e saudable».

O rapaz non tivo máis remedio que deixar de rir e, ao mesmo tempo, sentiu á altura do esterno un afogo que se parecía bastante á nostalxia. Pero non puido sentir auténtica melancolía, porque toda a melancolía se a levara o Outro Eu.

Tradución de Sara P.

René Magritte: O dobre secreto



El Otro Yo
[Cuento. Texto completo]
Mario Benedetti


Se trataba de un muchacho corriente: en los pantalones se le formaban rodilleras, leía historietas, hacía ruido cuando comía, se metía los dedos a la nariz, roncaba en la siesta, se llamaba Armando. Corriente en todo menos en una cosa: tenía Otro Yo.
El Otro Yo usaba cierta poesía en la mirada, se enamoraba de las actrices, mentía cautelosamente, se emocionaba en los atardeceres. Al muchacho le preocupaba mucho su Otro Yo y le hacía sentirse incómodo frente a sus amigos. Por otra parte el Otro Yo era melancólico, y debido a ello, Armando no podía ser tan vulgar como era su deseo.
Una tarde Armando llegó cansado del trabajo, se quitó los zapatos, movió lentamente los dedos de los pies y encendió la radio. En la radio estaba Mozart, pero el muchacho se durmió. Cuando despertó el Otro Yo lloraba con desconsuelo. En el primer momento, el muchacho no supo qué hacer, pero después se rehizo e insultó concienzudamente al Otro Yo. Este no dijo nada, pero a la mañana siguiente se había suicidado.
Al principio la muerte del Otro Yo fue un rudo golpe para el pobre Armando, pero enseguida pensó que ahora sí podría ser enteramente vulgar. Ese pensamiento lo reconfortó.
Sólo llevaba cinco días de luto, cuando salió a la calle con el propósito de lucir su nueva y completa vulgaridad. Desde lejos vio que se acercaban sus amigos. Eso le lleno de felicidad e inmediatamente estalló en risotadas.
Sin embargo, cuando pasaron junto a él, ellos no notaron su presencia. Para peor de males, el muchacho alcanzó a escuchar que comentaban: «Pobre Armando. Y pensar que parecía tan fuerte y saludable».
El muchacho no tuvo más remedio que dejar de reír y, al mismo tiempo, sintió a la altura del esternón un ahogo que se parecía bastante a la nostalgia. Pero no pudo sentir auténtica melancolía, porque toda la melancolía se la había llevado el Otro Yo.
FIN




martes, 3 de xuño de 2014

TODO SE TRADUCE





OS BÁRBAROS

Nos, os bárbaros, vivíamos en montañas, en covas húmidas e escuras, comendo bagas, roubando ovos dos niños, e apertándonos os uns ós outros cando a noite facíase insufrible.
Era certo que, as veces, un trémolo xordo chamábanos. Temerosos, descendíamos polo bosque ata ver o camiño que construíran os homes do poboado, e víamos as caravanas, as ricas carruaxes, os soldados de brillantes coirazas. E era tanto u odio e a envexa e a rabia, que precipitabamos sobre eles grosas pedras (Eran a nosa única arma) e escapabamos antes de que nos alcanzaran os seus dardos.
As veces, no máis sombrío e intricado do bosque, aparecían homes do poboado que berraban e axitaban os brazos. Acercábanse e ofrecíannos inútiles obxectos. Acariciaban ós nenos e, con xestos, tentaban ensinarnos algunha cousa, pero iso ofendíanos e faltaba que un dos nosos gruñise para que todos nos abalanzásemos sobre eles e esnaquizáramos os seus artilúxios e os despezaramos. Os homes que viñan o noso encontro non eran, ademais, coma os soldados. Eran infelices que se deixaban atropelar, que choraban se rompíamos as súas caixas de finas follas de signos apertados. Dos soldados fuxiamos, pero a aqueles vellos que viñan en son de paz poderíamos atalos ás arbores e torturalos sen perigo. Babexando, danzabamos diante deles, aplicabámoslles brasas candentes, ofrecíamolos á fame das mulleres e dos nenos que colgaban dos seus peitos.
Sen embargo, as veces, disciplinados exércitos de soldados avanzaban xeometricamente sobre o bosque. Nos berrabamos, lanzabámoslles pedras, mostrabámoslles as bocas desdentadas, co xesto de ameaza que víamos por ós cans, pero eles despregábanse, e capturaban algúns dos nosos, e os lanceaban, e  os demais só podíamos retroceder, internarnos máis no bosque, ocultarnos no máis espeso, no máis inhóspito das súas profundidades.
Agora xa case todo o bosque era seu. Rebeldes, rabiosos, ascendemos polas montañas mentres eles estenden os seus poboados, os seus camiños empedrados, os seus obedientes animais. Debemos retirarnos cada vez máis, ata conxelarnos de frío nestes cumios de neve onde nada vive, onde nada hai que lles poida ser útil. Aquí apertámonos, minguados, incapaces de comprender cómo son tan hábiles para aplicarse sobre o corpo finas peles de onde sacan as súas afiadas armas.
Nas montañas, loitamos por sobrevivir fronte os osos e a chuvia. Vagamos na busca de comida, aínda que cada vez é máis difícil evitar ós homes do poboado, os homes sabios, ós que tanto odiamos.

Eles creen que non pensamos, pero equivócanse. Abondaría que viran as nosas unllas rotas de escarvar na terra, a nosa ollada agre e intolerante, a nosa rabia; abondaría iso para que ó fin déranse conta de que tamén sabemos preguntarnos por que a vitoria ten que ser súa.



Pedro Ugarte
Tradución de Aarón 
Todo o que está en vermella hai que correxilo


Los Barbaros
Nosotros, los bárbaros, vivíamos en las montañas, en cuevas húmedas y oscuras, comiendo bayas, robando huevos de los nidos y apretándonos los unos contra los otros cuando la noche se hacía insufrible.
Era cierto que, a veces, un trémolo sordo nos llamaba. Temerosos, descendíamos por el bosque hasta ver el camino que habían construido los hombres del poblado, y veíamos las caravanas, los ricos carruajes, los soldados de brillantes corazas. Y era tanto el odio y la envidia y la rabia, que precipitábamos sobre ellos gruesas piedras (eran nuestra única arma) y escapábamos antes de que nos alcanzaran sus dardos.
A veces, en lo más sombrío e intrincado del bosque, aparecían hombres del poblado que gritaban y agitaban los brazos. Se acercaban y nos ofrecían inútiles objetos. Acariciaban a los niños y, con gestos, trataban de enseñarnos alguna cosa, pero eso nos ofendía, y bastaba que uno de los nuestros gruñera para que todos nos abalanzáramos sobre ellos y destrozáramos sus artilugios y los despedazáramos. Los hombres que venían a nuestro encuentro no eran, además, como los soldados; eran infelices que se dejaban atropellar, que lloraban si rompíamos sus cajas de finas hojas llenas de signos apretados. De los soldados salíamos huyendo, pero a aquellos viejos que venían en son de paz podíamos atarlos a los árboles y torturarlos sin peligro. Babeando, danzábamos delante de ellos, les aplicábamos brasas candentes, los ofrecíamos al hambre de nuestras mujeres y de los niños que colgaban de sus pechos.
Sin embargo, a veces, disciplinados ejércitos de soldados avanzaban geométricamente sobre el bosque. Nosotros chillábamos, les lanzábamos piedras, les mostrábamos las bocas desdentadas con el gesto de amenaza que veíamos poner a los perros,  pero ellos se desplegaban, y capturaban a algunos de los nuestros, y los lanceaban, y los demás sólo podíamos retroceder, adentrarnos más en el bosque, ocultarnos en lo más espeso, en lo más inhóspito de sus profundidades.
Ahora ya casi todo el bosque es suyo. Rebeldes, rabiosos, ascendemos por las montañas mientras ellos extienden sus poblados, sus caminos empedrados, sus obedientes animales. Debemos retirarnos cada vez más, hasta aterirnos de frío en estas cumbres de nieve donde nada vive, donde nada hay que les pueda ser útil. Aquí nos apretamos, diezmados, cada vez más hambrientos, incapaces de comprender cómo son tan hábiles para aplicarse sobre el cuerpo finas pieles, de dónde sacan sus afiladas armas.
En las montañas, luchamos por sobrevivir frente a los osos y la lluvia. Vagamos en busca de comida, aunque cada vez es más difícil evitar a los hombres del poblado, los hombres sabios, los que tanto odiamos.
Ellos creen que no pensamos, pero se equivocan. Bastaría que vieran nuestras uñas rotas de escarbar la tierra, nuestra mirada agria e intolerante, nuestra rabia; bastaría eso para que al fin se dieran cuenta de que también sabemos preguntarnos por qué la victoria ha de ser suya.




carballeira no Castro de Penalba







O conto do galo capón



               Os que querían durmir, non por esgotamento senon por nostalxia dos sonos recurriron a toda clase de métodos esgotadores. Reuníanse a conversar sen tregua, a repetirse durante horas e horas os mesmos chistes, a complicar ata os límites da exasperación o conto do galo capón, que era un xogo infinito no que o narrador preguntaba se querían  que lles contara o conto do galo capón, e cando contestaban que , o narrador dicía que non pedira que dixeran que , senon que se querían que lles contara o conto do galo capón, e cando contestaban que non, o narrador dicía que non lles pedira que dixeran que non, senon que se querían que lles contara o conto do galo capón,  e cando se quedaban calados o narrador dicía que non lles pedira que quedaran calados, senon que se querían  que lles contara o conto do galo capón, e ninguén podía marchar, porque o narrador dicía que non lles pedira que se foran, senon que se querían que lles contase o conto do galo capón, e así sucesivamente, nun círculo vicioso que prolongábase por noites enteiras.

García Márquez
Tradución de Ana




   Los que querían dormir, no por cansancio sino por nostalgia de los sueños, recurrieron a toda clase de métodos agotadores. Se reunían a conversar sin tregua, a repetirse durante horas y horas los mismos chistes, a complicar hasta los límites de la exasperación el cuento del gallo capón, que era un juego infinito en que el narrador preguntaba si querían que les contara el cuento del gallo capón, y cuando contestaban que sí, el narrador decía que no había pedido que dijeran que sí, sino que si querían que les contara el cuento del gallo capón, y cuando contestaban que no, el narrador decía que no les había pedido que dijeran que no, sino que si querían que les contara el cuento del gallo capón, y cuando se quedaban callados el narrador decía que no les había pedido que se quedaran callados, sino que si querían que les contara el cuento del gallo capón, y nadie podía irse, porque el narrador decía que no les había pedido que se fueran, sino que si querían que les contara el cuento del gallo capón, y así sucesivamente, en un círculo vicioso que se prolongaba por noches enteras.





mércores, 21 de maio de 2014

CERTAME LITERARIO 2014. TEXTOS PREMIADOS





UNHA LENDA

Eu ía pola beira do Miño á procura dalgunha persoa que me puidese contar a lenda da Lamprea bendita por Bieito XVI.

Eu xa levaba uns días buscando cando atopei un pescador que estaba a armar unha pesqueira. Díxome que a lenda a sabía pero non a ciencia certa, entón aconselloume que fose onda Cristopher, un mariñeiro que levaba percorrido ao longo da súa vida miles de lugares ( por ríos, mares, océanos). O pescador, que se chamaba Esteban, díxome que Cristopher non era un home calquera, senón un home peculiar. Tal como me dixera Esteban, fun a casa de Cristopher.

A casa era de pedra, coas portas de madeira e as ventás azuis. O patio non era moi extenso, había un camiño que daba ás cortes. Cando chamei á porta, sáeme un home alto, de corpo forte e con carácter.
- Que queres, rapaz?, díxome
- Veño de parte de Esteban, o pescador, que quero saber unha cousa, díxenlle
- E que cousa é esa?, contestoume
-Queria saber a lenda da Lamprea Bendita, díxenlle
- Pois claro que cha conto! agarda aquí un momento que vou á tenda de Xoana mercar unhas cervexas, díxome
-De acordo, dixen eu.

Pasaron dúas horas dende que Cristopher fora á tenda. Eu temía o peor, a tenda da Xoana non estaba máis que a douscentos metros, O meu temor fíxose realidade cando vin chegar un empregado de Santa Lucía que ía poñer unha esquela no Camiño das Raposas.

MANUEL MARTÍNEZ, 2º ESO





QUE TAL?


"Ei, que tal?"
- Ben


Ben!
Como podes estar ben vivindo neste planeta?
Cando a inxustiza e a dor son o prato de cada mesa?

Xente hai que morre de fame
de enfermidade con cura
Nenos mándanse a batallas
de guerras que non son súas

Ben
Ben
con mulleres maltratadas
con políticos corruptos
a incumprir leis que redactan

Venden duascentas nenas
En Nixeria secuestradas
En Juárez xa son milleiros
as mulleres violadas

Ben
di que está ben
cando en fronte da súa casa
vive un pobre home enfermo
durmindo baixo unhas caixas

O racismo é abundante
inmigrantes desprezados
en Ceuta para afastalos
poñen coitelas nos valos

Ben
séntense ben
porque eles non o sofren,
o diñeiro os rescata
xa que hoxe en día con cartos
podes mercar ata as almas

Egoísmo e hipocresía
temos pra dar e tomar
ONG  boa excusa
coa que algúns logran roubar

Ben
aínda din que están ben
é mentira, é un engano
aínda que os medios non o digan
aínda que non saia no Faro
neste mundo hai sufrimento
ciscado por todos lados

Só tes que abrir os ollos
quitar a venda e botala
descubrir que en cada esquina
chora unha alma desolada
farta de pasar a vida
sufrindo sen recibir nada.

MARIA LÓPEZ, 1º BACHARELATO



SEN TÍTULO

Necesito escribir outra canción
plasmar no papel todo o meu rancor
sen xustiza non pode haber paz
na urbe contrólannos cada día máis
resistamos polos nosos dereitos
non quero que lle fagan aos meus fillos o que a sociedade nos ten feito
ás veces soño con empuñar un fusil e mandar á merda todo
pero penso na miña xente e creme que me controlo
chámame radical quen non sabe o que iso significa
penso manifestarme contra calquera tipo de inxustiza
a historia de España está tan sucia como a fortuna do monarca
o segundo país máis corrupto onde o diñeiro manda
gustaríame dar a vida por unha causa xusta
pero non me creo máis ca ninguén, esas cousas non me gustan
eu son anarquista non terrorista, non sigades esa conduta
infórmate primeiro e logo pídeme desculpas
ergamos as nosas mans ergamos a nosa voz
non deixes que te opriman aspira a un mundo mellor
soño como morre un rei na Moncloa
non quero que ese fascista entre luxos morra
plantéome se montar unha emisora de radio
para seguir informando en todos os barrios
que a xente abra os ollos dunha vez
o descontento popular só ten que crecer
acabemos dunha vez cos nosos opresores
que estale unha revolución contra o estado que nos fode
se isto pasa serei o primeiro en saír da casa
defenderei a liberdade nas barricadas camaradas
esta época é a da estupidez
lévalo na camisola pero non sabes quen foi o Che
veña tío, que nos despistan con chorradas
pegan catro gritos no Sálvame mentres planean outra estafa
o hipócrita de turno di que o peor está superado
pero segue media España na cola do paro
el está tranquilo co seu soldo vitalicio
eses porcos ricos sácanme de quicio
non te creas mellor ca nós por teres máis diñeiro
o pobo ten algo máis forte, espírito guerrilleiro
temos simpatía cos pisoteados mortos
ti só pensas no teu cú por iso nos dás noxo
crear fronteiras é actitude racista
outra cousa sería socializar a autonomía
todos somos o mesmo sen importar onde crezas
somos cidadáns do planeta e non deste sistema
cando unha lei é inxusta o correcto é desobedecer
valoro a Ghandi pero o meu maior exemplo é o Che
Ernesto Guevara fixo o que había que facer
loitando por causas xustas en calquera parte do planeta
avanzando con Fidel e o seu fusil na selva
hoxe en día non está pero vive no meu corazón
dime todos os días que pase á acción
que saia cara á rúa e empece a revolución
loitar contra as inxustizas farame un home mellor
non te sintas orgulloso de seres español
senón de estares vivo e loitar contra a explotación
mentres teña alento penso loitar contra vós
tal vez estrague a miña vida loitando pola paz de todos
calar por medo sería os meus principios desfacer
se algo teño claro é que nacín para combater

DIEGO PÉREZ, 2º BACHARELATO









COMENTARIO A PÉ DE OBRA:

Os textos sufriron lixeiras variacións con respecto á versión orixinal entregada para o certame. Estas variacións correspóndense case exclusivamente coa correción de erros por castelanismo, que, como levamos insistindo ata a saciedade, son préstamos innecesarios do idioma veciño. Se a alguén lle proe, que non se rañe, que o faga saber á redacción deste caderno, que falando a xente,  normalmente, enténdese. Un saúdo a todo o colectivo de artistas creadores do pequeno universo do Uruguai.