Este é un blogue creado por e para o alumnado de 3º e 4ºda ESO A do IES República Oriental do Uruguai de Vigo-Teis coa finalidade de facer pública a actividade creativa dos grupos na materia de Lingua e Literatura Galega. Comezamos esta aventura no curso 2009-2010 e aínda non soubemos parar. Benvid@s!
xoves, 20 de marzo de 2014
martes, 11 de marzo de 2014
mércores, 29 de xaneiro de 2014
LINGUAS EN CONTACTO. O préstamo innecesario do castelán.
Castelanismos frecuentes clasificacados alfabeticamente no Galizionario
Paga a pena deterse en cada un e preguntarse moitas cousas. As respostas poden chegar a ser sorprendentes:
1. Son barbarismos fonéticos, morfolóxicos, sintácticos, semánticos, léxicos ou ortográficos?
2. Están activados os prexuízos lingüísticos nalgunhas destas solución aberrantes?
3. Podemos incrementar este listado. Podemos diminuílo?
A
iso é |
- abatir - abater
- abexorro - abellón, abázcaro
- aboengo- avoengo
- abono - aboamento; fertilizante
- abuchear – apupar
- abultar - avultar
- acaudalado -adiñeirado
- acebo - acivro, acivo, acevo, xardón
- acechar – asexar, axexar, espreitar, guichar
- aceituna – oliva
- acera – beirarrúa
- achacable - atribuíble
- acné - acne
- acorazado - acoirazado
- acorralar - acurralar
- acreedor - acredor
- acribillar - cribar
- acuciante - urxente, perentorio
- acunar – arrolar
- adefesio - esperpento
- adeudar - adebedar
- adoquín – lastro
- adoquinado - empedrado
- adosar – arrimar
- adxetivo - adxectivo
- afeminado - efeminado
- afición - afección
- aforo – capacidade
- agobio – angustia
- agulletas – maniotas
- aiunar - xaxuar
- aiuno – xaxún
- alaxa – alfaia
- albañilería – albanelería
- alcantarilla – sumidoiro
- aleiro – beiril
- almohada – almofada
- altavoz – altofalante
- alubia – feixón
- amateur - afeccionado
- amortiguador – amortecedor
- antorcha – facho
- apaciguar – tranquilizar, apazugar
- aplastar – esmagar
- apolillar – trazar
- archivo – arquivo
- arreglar - arranxar, amañar
- arrinconar - acantoar, arrecunchar, acurrunchar
- asco – noxo
- asignatura – materia
- aturullar – encerellar
- axetreo – atafego
- azufre – xofre
B
- barniz – verniz
- barrendeiro – varredor
- basura – lixo
- bisturí – lanceta
- bisutería – quincalla
- boceto – esbozo
- bombilla – lámpada
- botiquín – caixa de urxencias
- botixo – porrón
- bronca – rifa
- brúxula – compás
- búsqueda – procura, busca
- buzón - caixa de correo
C
- cachete – lapada
- cachondeo - mofa, bromas
- calambre – cambra
- calamar – lura
- caliza – calcaria
- calzoncillo – calzón
- camilla – padiola
- candado - cadeado
- catalejo – anteollo
- celda – cela
- ceñir - cinguir, cinxir
- cerilla – misto, fósforo
- chaparrón – ballón
- chapuzón – mergullo
- chequeo – recoñecemento
- chichón – croque, pote
- chuleta – costeleta
- cenicero – cinseiro
- codorniz – paspallás
- colilla – cabicha
- colina – outeiro
- corbata – gravata
- corcho – cortiza, rolla
- cotilla – rexoubeiro, laretas
- cotillear – rexoubar, laretar
- croquis – bosquexo
- crucigrama – encrucillado
- cubilete – gobelete
- cucaracha – cascuda
- cuchichear – bisbar
- cuchicheo – murmurio
- cuclillas, en – crequenas, en
- cucurucho – cornete
- cundir – render, estender
- cuota – cota
- cupo – cota
- curiosear – remexer
- cursi – remirado
D
- debut – presentación
andoriña gráfica - debutar – presentarse
- desagüe – desaugadoiro
- desahuciar – desafiuzar
- desarrollar – desenvolver
- desatornillar – desaparafusar
- desbaraxuste – desfeita
- descabelado – desatinado
- descapotable – convertible
- descerrajar – desferrollar
- descuartizar – despezar
- desentrenado – desadestrado
- desfachatez – descaro
- desguace – despedazamento
- desguazar – despezar
- deslumbrante – cegador
- desmoronar – esbarroarse
- desnudar – espir
- desnudo – nu
- desodorante – desodorizante
- despampanante – reclamante
- despido – despedimento
- desplomarse – esbarroarse
- destallo, a – a traballo feito
- destartalado – escanastrado, escangallado (vg.)
- destello - lampo
- destornillador – desaparafusador
- destrozar – esnaquizar
- dintel – lintel
- disfrutar – gozar
- disminuir – diminuír
- dolorido – dorido
- dormilón – durmiñón
- duda – dúbida
- durminte – dormente
E
- embadurnar – enzoufar
- embalse – encoro
- embaucar – enredar
- embestida – turrada
- empeine – empeña
- encadre – encadramento
- encerrona – celada
- encono – asañamento
- encuesta – enquisa
- endeble – feble
- endulzar – adozar
- enfervorizar – afervoar
- enfriar – arrefriar
- engreído – fachendoso
- enroxecer – arroibar
- ensañarse – asañarse
- enseres – aparellos
- entorno – contorno
- entrenar – adestrar
- escabechina – desfeita
- escalofriante – arrepiante
- escarchado – xeado
- escoba – vasoira
- escocer – proer
- escondite – escondedoiro
- escoria – escoura
- escotilla – zapón
- escozor – proído
- espabilado – espelido
- espalda – lombo, costas
- espeluznante – arrepiante
- esquimal – esquimó, inuit
- esquirol – crebafolgas
- establo – corte
- estampido – estoupido
- estantería – estante
- esternón – esterno
- estropear – estragar
- extender - estender
- extrarradio – arrabalde
F
- feitoría – falcatruada
- feligrés – fregués
- fiambre – friame
- finca – leira
- fogonazo – luzada
- fornido – rexo
- fornillo – fornelo
- fortachón – baril
- franquicia – franquía
- fregadeiro – vertedeiro
- fruncir – engurrar
G
- gajo – esgallo, cuarteirón
- gamberrada – falcatruada
- garrapata - carracha
- gasoil – gasóleo
- glotón – larpeiro, lambón, comellón
- golondrina – andoriña
- gomina – brillantina
- gozne – aldraba
- graderío – bancada
- granizo – sarabia, pedrazo
- granuxa – pillabán
- gravilla – grixo
- graxea – comprimido
- graznar – grallar
- grifo – billa
- grill – grella
- grisáceo – agrisado
- griterío – balbordo
- grúa – guindastre
- grulla – grou, feminino grúa
- gruñón – rosmón
- guardabarros – paralama, gardalama
- guarismo – algarismo
- guarrada – porcallada, cochada
- guasa – retranca, chacota
- guindilla – chile
- guiñapo – farrapo
- guiñar – chiscar
- guiño – chiscadela
- guiñol – monicreque
- guirnalda – grilanda
- guisante – chícharo
- gusano – verme
H
- hachís – haxix
- hall – vestíbulo
- herbolario – herboristería
- hortera – charramangueiro
- hostigar – fustrigar
- hoxaldre – follado
- huraño – túzaro
I
- icono - icona
- impago - non pago
- inarámico - sen fíos
- infrarrojo – infravermello
- insertar – inserir, introducir
- intachable – irreprochable
- invertir - investir
- isleño – insular
L
- lacra – secuela
- lampiño – lampo
- largometraje – longametraxe
- largueiro – traveseiro
- lástima – mágoa
- legaxo – atado
- legendario – lendario
- leñazo – fungueirazo
- leño – pau
- lesna – subela
- letanía – ladaíña
- levadura – lévedo
- lexano – afastado, distante, arredado.
- limosna – esmola
- lisonja – afago
- llanta – pina
- lontananza – distancia.
M
- magulladura – mazadura
- mampara – biombo, tabique
- mampostería – cachotería
- manada – manda
- manecilla – agulla
- manitas – mañoso
- manosear – sobar
- mantillo – humus
- manzanilla – macela, camomila
- marejada – marusía
- mármol – mármore
- matorral – matogueira
- maullar – miañar, miar
- mazmorra – alxube
- membrete – cabeceira
- membrillo – marmelo
- mendrugo – chusco
- mentón – queixo, queixelo
- mercader – comerciante
- merluza – pescada
- merma – mingua
- mezcla – mestura
- mirador – miradoiro
- moflete – fazula
- moitedume – multitude
nube de palabras - moralexa – sentenza
- mordisco – dentada, roída
- mortecino – apagado
- muelle – peirao
- muelle – resorte
- muestreo – mostraxe
- mugre - roña
- muletilla – retrouso
- muñeca - 1) pulso 2) boneca
- muslo – coxa
N
- natillas – crema
- niñeira – ama de cría
- níspero – néspera
- nominar – nomear
- nuca – caluga, noca
- nutria – lontra
O
- ocurrir - ocorrer
- oleada – ondada
- oquedade – cavidade
- ordear - arrombar
- orfebre – ourive
- orina – ouriños (popular), urina (culto)
- orinar – ouriñar,
- oruxo – bagazo
P
- pachá - paxá
- palada – pada
- palanca – panca
- palear – padexar
- paleto – pailán
- paliza – malleira
- pamplina – andrómena
- panceta – touciño
- panzudo – barrigudo
- pañal – cueiro
- parking – aparcamento
- parlanchín – paroleiro
- párpado – pálpebra
- párrafo – parágrafo
- parranda – esmorga, xoldra, ruada
- parrilla – grella
- pasillo – corredor
- pastizal – pasto
- patán – paifoco
- patinazo – erro
- patinazo – esvarón
- patizambo – pateos
- patoso – zoupón
- pavonearse – fachendear
- peatón – peón
- peatonal - peonil
- pegajoso – pegañento, pegañoso
- pegatina – adhesivo
- pegaxoso - pegañento
- peinar – peitear
- pelambrera – pelame
- peldaño – chanzo, banzo
- peliagudo – espiñento
- pelirroxo – roxo
- penitenciaría – penal
- pepino – cogombro
- percance – contratempo
- percatarse – decatarse
- percheiro – colgadoiro
- pergamino - pergamiño, pergameo
- perreira – canceira
- pescadería – peixaría
- pescadilla - pescada, pixota
- peyorativo - pexorativo
- pezón – mamila
- pichón – pombiño
- picotear – peteirar
- pilar - piar
- píldora – pílula
- pintarrajear – esborranchar
- pinzón – pimpín
- pirado – tolo, louco
- piropear – gabar
- pisotear – tripar
- pizarra - lousa
- pizca – chisco
- plantexar – formular, presentar, planificar, planear, idear, expor, preguntar
- plantilla -> 1) soleta (do calzado) 2) modelo, patrón 3) cadro de persoal
- plática – conversa
- playback – son pregravado
- plomada – chumbada
- plomizo – plúmbeo
- plumón – penuxe
- pocilga – cortello
- pocillo – cunca
- pócima – apócema
- podredume – podremia
- poleo-menta – poexo-menta
- polilla - traza, couza
- polvareda – poeira
- polvorín – 1) polvoreira, 2) polvoriño
- ponente - relator
- poniente - poñente
- ponzoñoso – pezoñoso
- porche – soportal
- pordiosero – esmoleiro
- portaequipaxe – portavultos
- poseer - posuír
- pringar – enzoufar
- profundizar – aprofundar
- pronosticar - prognosticar
- pronóstico - prognóstico
- púa - puga
- pudrir – podrecer
- puntapé – patada
Q
- queixica – laión
- queixido – laio
- quicio – couzón
- quirúrgico – cirúrxico
- quisquilloso – melindroso
R
- racimo – acio
- ranura – físgoa
- rasguño – rabuñada
- rebasar – rebordar
- recabar – solicitar
- rechistar – chiar
- regandixa - fenda
- regate – caneo
- renglón – liña
- rentable – rendible
- reñir – rifar
- repanchigarse – estomballarse
- replegue – repregamento
- resbaladizo – esvaradizo
- resoplido – bufido
- resoprar – bufar
- respaldar – apoiar
- respiradeiro – respiro
- resquicio – físgoa
- restregar – refregar
- retama – retallo
- retraso – atraso
- retumbar – atronar
- revancha – desquite
- rincón – curruncho, recuncho, recanto
- rodaxa – torada, toro
- rodillo – rodete
- romeno – romanés
- rompecabezas – crebacabezas
- ronqueira – rouquén
- roxizo - arrubiado
- rumiante – ruminante
S
- sabañón – frieira
- sanguijuela - samesuga
- savia - zume
- sedal – sedela
- sequedade – secura
- sequía – seca
- serrería – aserradoiro
- serrín – serraduras
- serrucho – serrón
- seso - miolos
- silla – cadeira
- sillín – asento
- sillón – cadeira de brazos
- sitio – asedio
- soez – malfalado
- sofrito – rustrido
- solar – terreo edificable
- solomillo – solombo
- sombrilla – antuca
- sonroxar – ruborizar
- sortija – sortella
- soso – eslamiado, insulso
- sótano – soto
- subasta – poxa
- sugerencia – suxestión
T
- tachar – riscar
- taladro – trade
- tamiz – peneira, cribo, bortel
- tamizar – bortelar, peneirar
- tanda – quenda, vez
- tapacubos – prato
- taquilla – armario
- telediario – telexornal
- tenedor – garfo
- teñir - tinguir, tinxir
- terciopelo – veludo
- tez – cute
- ticket – tícket, billete
- timo – calote
- tixeira – tesoira
- tonto – parvo
- tortícolis – cabalo, cabaleiro
- tragaluz – bufarda
- trinar – trilar
- trineo – zorra
- tuerca – porca
- tuétano – miolo, médula
U
V
- veleta – catavento
- ventanilla – portelo, xanela
- ventisca – cifra
- verxa – enreixado
- veteado – listado
- virrei – vicerrei
- viruela – varíola
- viruta – labra
- visillo – cortina
- vistazo – ollada
- voadizo – beiril
- volcar – envorcar, entornar
- volco – volta
- voleo, a – ao chou, ao azar
- volquete – caixa abatible
- vorágine – vórtice
X
- xadear – arfar
- xaez - clase, caste
- xaleo – troula, barullo
- xarabe – xarope
- xarrón – vaso
- xen – xene
- xirón – farrapo
- xoroba - chepa, corcova
- xorobar – amolar
- xoven/xove - mozo/a
- xudía – feixón
Z
- zaguán – vestíbulo
- zambullida – mergullo
- zambullir - mergullar
- zampar – papar
- zanahoria – cenoria
- zancadilla – cambadela
- zángano – abellón
- zanxar - 1) resolver, 2) gabiar (facer unha gabia)
- zanxa - gabia
- zarpa – pouta, gadoupa
- zodiaco - zodíaco
- zumbido – zuñido
Se tivestes paciencia para chegar ata aquí, podedes continuar na seguinte ligazón: wikibooks. Ten unha batería de exercicios, tamén por orde alfabética, para adestrarse no uso do galego exento de incursións innecesarias do castelán. Especialmente recomendado para os que non facedes máis que un uso eventual e académico do idioma. Paga a pena dar unha volta por este portal. Hai de todo, dende un repaso xeral da gramática ata receitas de filloas. Bo proveito!
caligrama |
Subscribirse a:
Publicacións (Atom)